Matthew 25

1Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Amalok Nɨñañ tombekak wolonda Anutulɨ amatam yambɨ-dɨkñeukak wolok walan no ñɨndɨñ: ama no tam tɨndɨlok nain tombɨmbi, tam sim kɨt tombon tombon endɨ tipalanjɨ tɨkembi, tam nosɨ wapai tɨmbepi tɨñguk endok ilan ñañgɨlɨñ. Ñam papi, wapailɨ bɨm enlok ilnan yanañgɨlektok mandɨñgɨlɨñ. 2Tam sim kɨt tombon endɨ kamasɨla tɨmbi, tipalanjɨñgot tɨkembi, tul wɨlɨñgɨlo gɨnañ no nɨm wɨpi tɨkeñgɨlɨñ. Tɨmbi tam sim kɨt tombon endɨ nanandɨnjɨat, wala tɨmbi tipalanjɨ tɨkembi, tul wakɨt wɨlɨñgɨlo gɨnañ wɨpi tɨkeñgɨlɨñ. 5Tɨmbi endɨ ama wɨn mandɨ ka-tɨlapi, gwasaem douñgɨlɨñ.

6Dou-palɨñɨlɨmbi, tim bomup tɨmbɨmbi, kɨtɨkɨtɨ no ñɨndɨñ indañguk, ‘Ama bɨmbɨlok een en ip tamɨn nañgɨp, ilnan ñauktok bɨlak, ipa mɨlap pɨm bɨmbi tɨmbɨ indawɨt!’ 7Tɨmbi tam sim endɨ nandɨ sɨlɨkñem mɨlapi, tipalanjɨ tɨkembi tɨ-dɨndɨm tɨñgɨlɨñ. 8Tɨmbi kamasɨlɨ nanandɨnjɨat enda ñɨndɨñ engɨlɨñ, ‘Nɨndok tipalanɨ kɨmlak, wala tɨmbi sɨndɨ tul kambak wɨt-nɨmɨt.’ 9Eumbi, nanandɨnjɨat endɨ ñɨndɨñ engɨlɨñ, ‘Wɨn nɨtek tɨneñ? Nɨndok tipala tul wɨn tipala tɨpettok tuop nɨm, wala tɨmbi sɨndɨ tuatua ilan ñam sɨnlok tuawɨt.’ 10Tɨmbi endɨ tul tuanep ñañɨlɨmbi, ama walɨ tam gɨñgɨt wɨlɨmɨñgɨlɨñ enda bɨ tombi, tamɨn wakɨt tam sim tɨ-jumɨt tɨ-pakɨlɨñ wɨn enlok ilnan yanañgɨlɨmbi ñañgɨlɨñ. Ña amalɨ tam tɨmbepi nanañ si-jumɨt tɨñguknan it wolok loum, yama sipmu kwambɨñ daumbi, nanañ tuk na-pakɨlɨñ. 11Palɨñɨlɨmbi, tam kamasɨ kɨt tombon endɨ bo bɨmbi kɨtɨmbi, ñɨndɨñ eñgɨlɨñ, ‘Ama wopum, ama wopum, yama pɨsat-nɨmɨñ.’ 12Kɨtɨumbi enguk, ‘Nak biañgan sanba: nak sɨndɨ nɨm nandɨ-samlet.’”

13Yesulɨ e-yout manda wɨndɨñ embi yousɨmbi enguk, “Sɨndɨ Amalok Nɨñañ endɨ dawanda sɨnɨk bɨ tombekak wɨn nɨm nandɨañda tɨmbi ka-kɨliñ embi mandɨ-kunekalɨñ.”

Amalok Nɨñañlɨ gamañ nɨm tomñɨlɨmbi, kenangot tɨ-kulok

14Yesulɨ yousɨmbi, Amalok Nɨñañlɨ tombekak nain wolok plon e-yout manda no ñɨndɨñ enbi eñguk, “Ama nolɨ kwet nolok ñaupi, kena gwañgwañii en-tiañeum bɨumbi, nepenepelɨ tambɨpi, ka-dɨkñeñmɨnelɨñdok emguk. 15Tɨñɨpi, ama nola mɨnem kwandai 5,000 mɨñguk, nola 2,000 mɨñguk, tɨmbi nola 1,000 mɨñguk, wɨn kena tañ gembɨnjɨ yambɨ-nandɨlak wolok tuop ka-dɨkñeñmɨnelɨñdok emguk. Em-talembi, en yambimbi ñañguk. 16Ñañɨlɨmbi, ama mɨnem 5,000 epguk endɨ wolongan kusei kɨmɨpi, mɨnem kena mɨumbi yousɨñmɨumbi, mɨnem 5,000 nombo indañmɨñguk. 17Nollɨ no mɨnem 2,000 epguk endɨ bo mɨnem kena mɨumbi, mɨnem 2,000 nombo indañmɨñguk. 18Gan ama mɨnem 1,000 epguk endɨ wɨne molomlok mɨnem wɨn ep ñambi, kwet gɨnañ kɨndit taplium pakuk.

19Tɨmbi molomdɨ nain ombap kukap undanem bɨñguk. Bɨmbi, kena gwañgwañii mɨnem emguk wala ep kɨmɨn tɨñguk. 20Tɨmbi ama mɨnem 5,000 mɨmɨn endɨ bɨmbi, mɨnem 10,000 daulmɨmbi eñguk, ‘Molom, dɨk mɨnem 5,000 namguñ. Tɨmbi nak wɨn epbi, kena mɨwambi nombo yousumbi, 5,000 nombo indañguk.’ 21Eumbi, molomñɨlɨ ñɨndɨñ nɨñguk, ‘Dɨk kena gwañgwa kɨndem matañgotañgoñganat. Dɨk nepek lakattok ka-dɨkñe kɨndem kuñguñda tɨmbi, nak nepek asup gamambi ka-dɨkñeukañ. Wala tɨmbi dɨk bɨumbi, sɨlɨsɨlɨ tɨna!’ 22Wɨndɨñ eumbi, kena gwañgwa mɨnem 2,000 mɨmɨn endɨ bo bɨ tombi, mɨnem daulmɨmbi nɨñguk, ‘Molom, dɨk mɨnem 2,000 namguñ, tɨmbi nak mɨnem wɨn kena mɨwambi yousumbi, mɨnem 2,000 nombo indañguk.’ 23Eumbi, molomñɨlɨ ñɨndɨñ nɨnguk, ‘Dɨk kena gwañgwa kɨndem matañgotañgoñganat. Dɨk nepek lakattok ka-dɨkñe kɨndem kuñguñda tɨmbi nak nepek asup gamambi ka-dɨkñeukañ. Wala tɨmbi dɨk bɨumbi, sɨlɨsɨlɨ tɨna!’

24Tɨmbi ama mɨnem 1,000 mɨmɨn endɨ bo bɨ tombi eñguk, ‘Molom, nak kusaka ñɨndɨñ ip nandɨlet: dɨk ama kunduwat. Dɨk nanañga nɨm tɨpi nalañ, amalɨ tɨmbɨ indaumbi gamnelɨñdok pa elañ. Tɨñɨpi, amalɨ kwet nolok nanañ tɨpium indalak wɨn yapma tɨkelañ. 25Wala tɨmbi nak dɨkok mɨnemga nɨm kañbi pailek wala mɨsɨmbi, kwet kɨndipi, tapli sembam pakuk ñɨn tɨke gam bɨlet.’ 26Wɨndɨñ eumbi, molomñɨlɨ manda ñɨndɨñ tambane nɨñguk, ‘Dɨk kena gwañgwa kolan ba kunjitan! Dɨk kusatna ñandin bek wɨn nandɨlañ: nak nanañna nɨm tɨpi nalet, amalɨ tɨmbɨ indaumbi namnelɨñdok pa elet. Tɨñɨpi, kwet nolok amalɨ nanañ tɨpium indalak wɨn yapma tɨkelet. 27Wɨndɨñda nɨtek tɨmbi mɨnemna wɨn mɨnem it gɨnañ nɨm kɨmɨkuñ? Wandɨñ kɨmɨlɨmda, nak bɨmbi, mɨnemna wɨn mɨnem it gɨnañ nanin epmep ewambi, lakat yousɨ-namnelɨñ.’

Molomlɨ wɨndɨñ embi, 28kena gwañgwa dɨwɨsɨla ñɨndɨñ enguk, ‘Ama gɨtɨk nepek dɨwɨn pat-semlak wɨn tɨke-kuañ, enda nombo yousɨm emambi, asupgan pat-semekak. Gan ama no nepek palmɨlak wala nandum tlal tɨmbɨmbi nɨm tɨke-kulakta, nepek lakat palmɨlak wɨn apma tɨkeñmambi slak palekak. Wala tɨmbi sɨndɨ mɨnem 1,000 ñɨn apma tɨkembi, ama mɨnem 10,000 ep patak enda mɨwɨt. 30Tɨmbi kena gwañgwa kena nɨmnat ñɨn tɨke kolɨm pawan kɨlɨm gɨnañ pɨwɨn. Wandɨñ amalɨ mano kwɨlɨm tɨmbi, manjɨ sɨ-gɨlɨm danekalɨñ.’”

Amalok Nɨñañ endɨ nain taletalenan amatam gɨtɨk ep danbekak

31Yesulɨ yousɨmbi enguk, “Amalok Nɨñañlɨ añeloñii gɨtɨk en gɨta bɨ tombi, ama wapmañ gembɨn walalannat inda-dakleumek, endɨ amatam gɨtɨk ep danbektok ama wapmañ pipapat plon pipalekak. 32Tɨmbi añelolɨ amatam kwelan damañgan kuñgɨlɨñ ba man ñɨndɨñgɨt kuañ gɨtɨk wɨn endok dainan kɨmɨn tɨmbɨmbi yambɨ-danbi, sambat tɨpet ep samba eukak. Meme sipsip yambɨ-dɨkñe amalɨ tañ wɨndɨñ ep danbi, 33amatam dɨndɨm kɨt dɨndɨmnan yambimbi, dɨwɨn kɨt kepmanan yambiumbi patnekalɨñ.

34Tɨmbi amatam kɨt dɨndɨmnan patnekalɨñ enda ñɨndɨñ enbekak, ‘Bepnalok gwɨlam sɨndok plon patak sɨndɨ bɨmbi, kuñgu kɨndem kasɨlewɨt! Kuñgu wɨn Anutulɨ kunum kwet kusei kɨmɨkuknan tɨ-jumɨt tɨ-sam-taleñguk. 35Kusei ñɨndɨñda sɨndɨ kuñgu wɨn kasɨlenekalɨñ: nak nanañnala map palambi, sɨndɨ nanañ namgɨlɨñ. Ba tuknala kɨmbambi, tuk namgɨlɨñ. Nak nosɨ nɨm, gan sɨndɨ not tɨ-nambi, isɨnan nanañgɨp ñañgɨlɨñ. 36Sandumna nɨmnat tɨmbambi, sɨndɨ sandum namgɨlɨñ. Jɨmbat inda-namumbi nambɨ-dɨkñeñgɨlɨñ. It kwambɨñ gɨnañ palambi bɨ nambɨñgɨlɨñ.’ 37Amatam dɨndɨm endɨ manda wɨn nandɨmbi, tambon ñɨndɨñ nɨnekalɨñ, ‘Wopum, dawanda nanañgala palɨmbi gambɨmbi, nanañ gamgɨmɨñ? Ba dawanda tukkala kɨmbɨmbi, tuk gamgɨmɨñ? 38Dawanda dɨk notnɨ nɨm, gan not tɨ-gambi, itnɨnan ganañgɨp ñañgɨmɨñ? Ba sandumga nɨmnat gambɨmbi, sandum gamgɨmɨñ? 39Dawanda jɨmbat tɨñguñ ba it kwambɨñ gɨnañ pakuñ, tɨmbi ña gambɨñgɨmɨñ?’ 40Eumbi, Ama Wapmañlɨ ñɨndɨñ tambane enbekak, ‘Nak biañgan sɨnɨk sanba: sɨndɨ nepek no nokok notnai kosɨ gɨñgɨl nɨmnat endoññan nanin nola tɨñmɨñgɨlɨñ wɨn wakan naka tɨ-namgɨlɨñ tɨlak.’

41Wɨndɨñ eñɨpi, amatam kii kepmanan ñɨndɨñ enbekak, ‘Anutulok yala sɨndok plon patak sɨndɨ wi-nambi, komba galk gɨnañ ña-talewɨt. Komba taletalen nɨmnat wɨn Anutulɨ Satan gɨt endok añeloñiilok tɨ-jumɨt-semguk. 42Kusei ñɨndɨñda sɨndɨ komba galk gɨnañ ñanekalɨñ: nak nanañ map palambi, sɨndɨ nanañ nɨm namgɨlɨñ. Tuknala kɨmbambi, tuk nɨm namgɨlɨñ. 43Nak nosɨ nɨm, tɨmbi sɨndɨ not nɨm tɨ-nambi, isɨnan nɨm nanañgɨp ñañgɨlɨñ. Sandum nɨmnat palambi, sɨndɨ sandum no nɨm namgɨlɨñ. Jɨmbat tɨ-palambi ba it kwambɨñ gɨnañ palambi, sɨndɨ nɨm bɨ nambɨñgɨlɨñ.’ 44Tɨmbi endɨ bo tambane ñɨndɨñ nɨnekalɨñ, ‘Wopum, dawanda nɨndɨ gambɨnambi, dɨk nanañgala ba tukkala pakuñ, ba dɨk notnɨ nɨm, ba sandumga nɨmnat pakuñ, ba jɨmbat tɨ-pakuñ, ba it kwambɨñ gɨnañ pakuñ, tɨmbi nɨndɨ plap nɨm tɨ-gamgɨmɨñ?’ 45Tɨmbi endɨ bo ñɨndɨñ tambane enbekak, ‘Nak biañgan sɨnɨk sanba: sɨndɨ ama kosɨ nɨmnat ñɨn endoññan nanin ama no plap nɨm tɨñmɨñgɨlɨñ wɨn wakan nak tɨ-namgɨlɨñ tɨlak.’”

46Yesulɨ wɨndɨñ embi yousɨmbi enguk, “Ama wɨndɨñ tɨñgɨlɨñ endɨla pɨ ñambi, kuñgu kolan taletalen nɨmnat tɨkeumbi, pɨñgɨp gawat papat kwambɨñ inda-semekak. Gan amatam dɨndɨm endɨla kuñgu kɨndem taletalen nɨmnat kasɨlembi, Ama Wapmañ en nakan kunekalɨñ.”